Reisverslag Senegal: di 19 december 2006 t/m di 9 januari 2007

Anita de Hoop Nijeveen	Gerda de Wit Arnhem	Barbara Moons Brunei	Rob Stolze Monster
Hilda Wardener Meppel	Sylvia de Vlaming Duiven	Famadou O Bryan Amsterdam ZO	Jeffrey Evers Roosendaal
Rolf Sinnema Den Haag	Hans Gertsen Brussel	Jacqueline en Dick Heimans, Grimbergen	Yanik Apeldoorn
Linda Vyent Apeldoorn	Rolf Sinnema Den Haag	Marian Meier Eindhoven	Pim Wezenberg Eindhoven
	Jelle de Kroon Apeldoorn	Ponda O Bryan Amsterdam ZO

Dinsdag 19 december (Amsterdam -> Dakar)

Deze morgen ben ik ruim op tijd op Schiphol. 2 en half uur voor tijd sluit ik aan in de reeds lange rij voor het inchecken naar Casablanca met Royal Air Maroc….

Het verbaast me dat het al zo druk is, nou ja, ben ruim op tijd, dus ik maak me geen zorgen…

Na een uurtje tikt Sylvester me op de schouder, hij staat een eind achter mij, was dus wat later aanwezig en de rij was behoorlijk wat langer geworden. Als ik dat zo zie kunnen we nooit op tijd vertrekken.

Uiteindelijk blijkt dat anderen van onze groep nog later aanwezig zijn…en al helemaal niet meer op tijd kunnen inchecken, 

Dan vind er nog een gate-wijziging plaats….en hiervoor bellen we Linda nog even (we hebben een adressenlijst met deelnemers en telefoonnummers vooraf gekregen)…uiteindelijk komt alles goed:

We vertrekken met een vertraging van bijna 2 uur…maar voor ons is dat op tijd: in Casablanca stond voor ons een overstaptijd berekend van 4 uur….die wordt nu dus teruggebracht naar 2uur.

In het vliegtuig naar Casablanca is het maar een hectisch drukke boel.

 Veel marokkaanse gezinnen die bij de rest van de familie het Fete de Tabasci, het moslim-offerfeest, 31 dec…willen vieren.

Mensen zijn druk, schelden tegen elkaar en tegen de (arme) stewardes)….

Ook ergeren mensen zich aan de vertraging van bijna 2 uur en vragen zich af of ze de volgende vlucht nog kunnen gaan halen, alsof de stewardes daar wat aan kan doen!

In Casablanca duurt de wachttijd niet heel erg lang.

We zitten even op een terrasje en drinken een bier, redelijk op tijd vertrekken we richting Dakar.

In het vliegtuig is het opeens heel rustig, terwijl het toch ook vol is.

Senegalezen zijn een stuk rustiger als marokkanen…ik heb gezegd

Bijna op het geplande aankomsttijdstip komen we aan in Dakar…

Dan moeten we toch nog helaas heel lang wachten voordat we op een papiertje hebben verklaard dat we niets hebben aan te geven.

Bij de bagageband is het ook wachten geblazen…de ultrazware koffer  van Linda (31kg) is er niet…

Na ruim een uur moet een formulier worden ingevuld en zonder de koffer van Linda vertrekken we van Dakar naar Somone, een busreisje van anderhalf uur.

We zien Jelle (de vriend van Linda) en onze senegaleze reisbegeleider voor deze reis: El-Hads.

Het is laat (3:15) als we aankomen in Somone, een mooi huis/hotel, maar we gaan gauw naar bed, want morgen begint om 10:00 uur de eerste djembe-les!

Woensdag 20 december

Om half 9 wordt ik wakker en schuif aan bij het ontbijt, wat eenvoudige stokbrood met jam is het, en een kop koffie.

Om half 11 begint de les van een jongen uit Guinee, Karamo Daman, hij komt uit een traditionele smedenfamilie uit Sangbarala in Hamana, gelegen in het Haute-Guinee gebied. Dit is het dorp waar ook Famoudou Konate (djembe-virtuoos) vandaan komt. Karamo is heel jong begonnen en speelde al op 11jarige leeftijd op de cd “Rythm de Malinke” van Famoudoy Konate.

Deze morgen hebben we alleen les op de dundun en op de sangban.

Het ritme dat we leren heet Sinte

Na het middageten gaan we Somone in en willen we geld gaan wisselen. Dat valt nog tegen. Het winkeltje waar we zouden kunnen wisselen heeft geen geld, en we moeten later op de dag hiervoor terugkomen.

Als we verder lopen valt op dat er erg veel schapen aan de kant van de weg staan. Dit heeft alles te maken met het ophanden zijn moslim-offerfeest…de arme schapen!

’s Avonds gaan we verder met de les, weer bijna 2 uur.

Hierna proberen we opnieuw geld te wisselen. Er is nu genoeg geld voor Sylvester en Jeffrey.

Dus nog zonder de lokale munteenheid (cfa) ga ik met de rest  terug voor het avondeten. Vis met patat.

Na het eten horen we gezellige mondharmonica-klanken: Dick en Rob spelen en de kindertjes van het huis hebben pret voor tien!

Hierna gaan we het dorp in en drinken in een kroegje met live-optreden een bier.

De artiest hier is Djele Sissoko, Sylvester had al een cd’tje voor me gekopieerd van deze man die ik thuis nog had op gezet de avond voordat ik hierheen ging.

Optreden in een bar bij Somone

Het bier is overigens niet duur EUR 1,20 voor een grote fles flag bier van 63 cl

Om 0:30 zijn we terug en enkele bikkels (Hilda, Anita, Sylvester en Jeffrey) gaan de zee in om nog even te zwemmen!

Donderdag 21 december

Deze ochtend hebben Sylvester en ik ons voorgenomen te gaan hardlopen op het strand. We doen het rustig aan en hebben een lekker tempo te pakken…niet al te lang.

Hierna smaakt het ontbijt en de koffie extra goed. Dan hebben we les, is er eten en hebben we ’s middags opnieuw les.

’s Avonds gaat er een band optreden in de locatie waar wij verblijven: de Pelican.

Het is dezelfde band als die wij gisteren hebben gezien in het dorp, met kora-speler Djele Sissoko.

Hierna wordt er nog aardig wat gedanst en geeft Rob nog een optreden op zn gitaar samen met Djele op de Kora.

Na afloop gaan we naar het strand en wordt er een kampvuurtje gemaakt. Deze keer ga ik ook mee zwemmen. Het water is niet erg koud, en terug bij het kampvuur warmen we snel weer op.

Ook is er een gitaar waar ik nog even op mag spelen. Hoe gingen al die liedjes ook al weer…ik moet even diep graven in mijn geheugen om wat te zingen…

Vrijdag 22 december

Deze ochtend gaan we vroeg (10:00) op voor een uitstapje naar St Louis. St. Louis ligt een eind rijden naar het noorden en was de vroegere hoofdstad van Senegal.

Onderweg bezoeken we een toeristische attractie: Lac Rose. Lac Rose is een groot meer waar zout gewonnen wordt. Het dankt zijn naam aan de spectaculair roze kleur die het meer af en toe heeft. Op het strand zien we grote zoutbergen, zoutzakken en souvenirsstalletjes, veel souvenirsverkopers van voornamelijk zandschilderijtjes.  De vele verkopers verdringen elkaar om de aandacht van de toeristen te trekken…hierdoor vind ik ze maar vrij opdringerig…hoewel er wel leuke schilderijtjes van zand tussenzitten.

Door het zout krijgt Lac Rose en rose kleur

Even later rijden we door naar St Louis, en dat is nog best een eind rijden, zodat we daar pas aan het eind van de middag aankomen..

St-Louis was de hoofdstad van Senegal-Mauretanië tot in 1958, toen de twee landen uit elkaar gingen. Op het eiland bevond zich het Europese kwartier en men kan er nog steeds de talrijke grote huizen zien met hun smeedijzeren traliewerk, houten balkonnen en verandas. Het gedeelte van St.-Louis dat zich op het schiereiland bevond was het  Afrikaanse gebied. Vandaag is het een vissersgemeenschap, Guet N'Dar genaamd, en het levendigste gedeelte van de stad

St Louis is de eerste Franse nederzetting in Afrika, gesticht in 1659. Tegenwoordig strekt de stad zich uit over een gedeelte van het vasteland, een eiland en een deel van het  Langue de Barbarie schiereiland in de monding van de Senegal rivier. Men kan het eiland bereiken over de 500m lange Pont Faidherbe, die oorspronkelijk werd gebouwd als brug over de Donau. De brug werd in 1897 hierheen gebracht. Verder zijn er nog twee kleinere bruggen tussen het eiland en het schiereiland

St Louis is kleurrijk

Ook in St Louis zijn veel souvenir-verkopers actief.

’s Avonds na het eten zitten we nog gezellig na in een barretje als El-Hads zn mobieltje laat zien. Hierop staat de afbeelding van Thouba, een moslim-heilige. Deze zien we veel meer in het land. Moslims vereren deze man en proberen als het kan een pelgrimstocht te maken naar de plaats waar deze man vandaan komt: Thouba. Even later wordt een erotische clip getoond. We reageren lacherig, maar El Hads is bloed serieus en zegt dat hier de mannelijkheid bewezen wordt…

Aan het einde van de avond bezoeken we een kroegje waar een live-optreden aan de gang is, wat weer van hetzelfde hoge nivo is. Er wordt aardig wat bier gedronken hier…ook door onze chauffeur, en dat is niet echt handig van hem. Gelukkig gebeurt er niets, maar toch…alhoewel, de chauffeur heeft wel de nodige moeite om de weg terug te vinden.

Het is laat als we gaan slapen in een hotelletje in St Louis, zo ongeveer 2:15

Zaterdag 23 december

Deze morgen gaan we de stad weer in, naar het oude gedeelte van St Louis.

Het eiland is het oude gedeelte, deze is het leukst om te bezoeken, hoewel de verkopers minder zijn. Doordat we ons rond laten rijden door de stad op een paard met wagen hebben we hier gelukkig niet de hele morgen veel last van. De rit over het oude gedeelte van St Louis is erg leuk en ook de vismarkt is zeer de moeite van het bezoeken waard. Uiteindelijk lopen we nog even op de brug en om half 3 vertrekken we, terug naar Somone.

De terugweg gaat aanmerkelijk sneller dan de heenweg, maar goed, we hoeven nu ook niet langs Lac Rose.

Terug van St. Louis naar Somone, zonsondergang met baobabs

Terug in Somone doen we nog even boodschappen en zie ik kans om even te internetten.

Dat is niet duur: 200 cfa (EUR 0,30) voor een half uur.

’s Avonds praat ik nog een poos met Barbara en ga daarna nog even naar het strand. Bij het kampvuur zit iedereen er wat uitgeblust bij…ik maak het niet laat.

Zondag 24 december

Niks rustdag vandaag: we gaan het slaveneiland Il de Goree. Hiervoor is de zondag gekozen, omdat Il de Goree vlak bij Dakar ligt…door op de zondag te gaan hebben we niet veel last van files.

We moeten vroeg weg want de boot gaat om half elf.

Als we aankomen is het zo ongeveer half elf en er staan nog erg veel toeristen die nog de boot op moeten.

We hebben snel de kaartjes, maar dan vertrekt er een volle boot, terwijl er nog veel mensen aan de kant staan.

Gelukkig komt er een volgende boot aan, die een half uurtje later vertrekt.

Het eiland Gorée ligt op 1,5 km van Dakar vandaan. Het is één van de belangrijkste historische monumenten omwille van de westafrikaanse slavenhandel die hier plaats vond. Het eiland werd in 1444 ontdekt en ingenomen door achtereenvolgens de Portugezen, de Fransen, de Hollanders. Na het vredesverdrag van Amiens in 1820 bleef het eiland met Frankrijk verbonden. Vanuit het slavenhuis (of Captivery) werden de slaven naar Amerika vervoerd.

In 1832 had Goree 5000 inwoners, maar in 1931 nog maar 600. Er wonen nu ongeveer 1.000 mensen op Gorée. Er zijn geen asfaltwegen en geen auto's. Men vindt er huizen in koloniale stijl met smeedijzeren balkonnen, een oud stadhuis, aangename stranden en Le Castel, een rotsplateau vanwaar men een goed uitzicht heeft over het eiland en Dakar.

Het belangrijkste monument is het slavenhuis. Het werd gebouwd in 1786 en gerenoveerd in 1990 met Franse hulp. Hier werden de slaven in kleine hokken gestopt, geïnspecteerd en geprijsd als dieren voor ze naar Amerika werden verscheept. De lokale gidsen maken het beeld volledig : ze vertellen hoe koppige slaven aan de muur werden vastgeketend en hoe men daarna hun cel vol zeewater liet lopen zodat ze, half onder water staand, in toom gehouden werden. De zwaksten stierven en werden na hun dood voor de haaien gegooid. De sterksten kregen het brandmerk van de compagnie en werden met anderen dicht opeengepakt in het scheepsruim gestopt.

Mannen werden gescheiden van vrouwen, vrouwen probeerden aan de ellende te ontsnappen door zwanger te worden…barbaarse verhalen!

Historici twijfelen echter aan de echtheid van dergelijke verhalen. Het zou kunnen dat het slavenhuis slechts gebruikt werd voor de slaven die aan de eigenaars van het huis toebehoorden. Hoe dan ook, als historische site trekt het hele eiland natuurlijk de aandacht als één van de beste getuigenissen van de slavernij en de slavenhandel.

Overzichtje van de slavenexport vroeger (bron Volkskrant)

De gids die we hebben lijkt een belangrijke pief, want hij vertelt (in het engels gelukkig) dat ie vroeger hele belangrijke mensen als Nelson Mandela heeft rondgeleid. Gerda laat het slavenhuis voorwat het is en gaat lekker op het strand trommelen, de rest krijgt een rondleiding door het slavenhuis. Wat een ellende heeft zich hier vroeger afgespeeld…br…we lopen over een plek waar zich een van de meest gruwelijke tragedies heeft afgespeeld ooit op deze aarde…vergelijkbaar met concentratiekampen…

Er zijn erg veel toeristen, zodat we soms moeten wachten om een kijkje te kunnen gaan nemen. Een grote horde skandinavische toeristen is vlak voor ons aan…

Nadat we het huis hebben bekeken lopen we rond over het eiland en zien veel, heel veel souvenirstalletjes en kunstenaars…

Na het eten vertrekken we weer met de boot, en aan het eind van de middag zijn we terug in Somone.

(Jeffrey en ik) met de boot terug vanuit Il de Goree

’s Avonds speelt weer dezelfde band die we eerder hadden gezien. Ze hebben geen djembe deze keer, maar spelen op serouba’s en bougarabous.

Ponda en Jelle bespreken met El Hads de trip naar Tambacounda.

Jeffrey besluit om buiten te gaan slapen

Maandag 25 december

Deze dag begint zonnig als elke dag, het is nu eerste kerstdag, maar daar is niet van te merken. Met Jeffrey, Linda, Barbara en Jelle ga ik hardlopen op het strand. Hierna is er ontbijt en begint de les.

We leren solo’s bij het ritme Sinte van Karamo.

Hilda laat ’s middags haar haar omzetten naar een dreadlock-look

Om 17:00 ’s middags is er een dansles, waar een deel van onze djembeploeg aan mee doet. Sylvester en ik kiezen er voor om in de drumbegeleidingsploeg mee te doen.

Daar zitten we dan aan de dansbegeleiding in Somone

Dinsdag 26 december

Deze ochtend gaan we weer hardlopen, waarna de les begint. Het is de laatste les met Karamo, want ’s middags slaan Barbara, Sylvester en ik de les over…we gaan een natuurreservaat bezoeken, Bandia genaamd.

Dit is een mooi park, en het wild laat zich makkelijk vinden en zien. Echte grote jongens als leeuwen en olifanten zullen we hier niet tegenkomen, maar wel giraffes, anitlopes, struisvogels, apen en krokodillen.

Het kleine wildreservaat Bandia

Na een paar uurtjes drinken we nog wat bij een barretje en gaan weer terug naar Somone.

Bar bij het wildparkje Bandia, de safari zit er net op!

Hier zien we nog een stuk van de dansles, die deze keer begeleiding heeft van een groot deel van de gevorderden.

Jeffrey koopt een mooie grote balofoon voor slechts 75 euro. ’s Avonds treden Rolf, Karamo, Jelle, Ponda en Julienne op bij het kampvuur op het strand…

De trommels worden op spanning gebracht voor een optreden bij het kampvuur…

Woensdag 27 december

Deze ochtend gaan we vroeg op, want we hebben een lange reis voor de boeg. We vertrekken naar Tambacounda. Anita laten we achter aangezien die 30 december al weer naar Nederland gaat.

Anita heeft het moeilijk met het afscheid.

Om half 10 rijden we. De weg naar Tambacounda, die een jaar geleden nog zo nieuw en geweldig goed was is in een jaar tijd veranderd in een zeer slechte weg vol met gaten.

Hierdoor rijden we langzaam en zijn we pas tegen half 9 bij het hotel in Tambacounda.

We rijden gelijk door om ergens te gaan eten. In een cafeetje bij “Chez Eva” is men duidelijk niet voorbereid op zo’n grote groep, dus rijden we door naar een hamburgertent.

Na het eten zien we souvenirsverkopers met mooie houtsnijwerken. Sylvester heeft een mooie grote giraf gekocht. Op een groot houten beeld van een krijger bied ik voor de grap 5000 cfa (EUR 7,50)…daarna gaan we de bus in. Plotseling biedt de verkoper zn houten beeld voor de 5000 aan, nu moet ik hem wel kopen…

Aangezien ik niet weet wat ik er mee moet koopt Sylvester hem van me over…

Donderdag 28 december

Deze ochtend gaan we Tamabacounda in…sommigen moeten even geld wisselen, nou dat duur wel even.

Tijdens het wachten kijken we naar het straatbeeld van Tambacounda, en dat is schitterend.

Voortdurend komen paard-en-wagens langs met mooi geklede mensen…

Het is fantastisch om te zien hoe anders het leven hier is dan in Nederland, en hoe anders ook als in Somone.

Het straatbeel van Tambacounda

Na ongeveer een uur zijn de wisselaars klaar…ze hadden er wat mij betreft nog wel wat langer over mogen doen, het straatbeeld van Tambacounda vanaf de zijkant gadeslaan was voor mij een van de hoogtepunten van deze reis!…

We lopen wat rond in de stad en komen bij het (half vergane) treinstation, waar toch een lange trein net klaar staat om te vertrekken.

Even later gaan we eten in een restaurantje waar we met de groep hebben afgesproken.

Hierna lopen we over de markt, en daarna over de kunstmarkt…

De kunstmark bestaat een aan stuk of twintig schuurtjes, die vol staan met kunstvoorwerpen als beeldjes, schilderijtjes, muziekinstrumenten… Een paar schuurtjes zijn dicht, maar de kunstenaars/verkopers voor de schuurtjes die open zijn doen hun uiterste best ons een kijkje te doen nemen in hun “winkel”

Barbara koopt een mooie djembe voor 25.000 cfa (EUR 37,50) en doet daar, zoals later blijkt, niet bepaald een miskoop aan.

’s Middags hebben we les van onze nieuwe leraar.

De man is niet goed in het lesgeven, hoewel hij wel goed kan spelen.

Zijn poging om ons het ritme “dansa” te leren verzand in het laten spelen van de begeleiding door ons, zodat hij ons laat zien hoe goed ie kan soleren op dit ritme…een paar keer geeft ie een schitterende solo waarna hij direct wegloopt om een sigaret op te steken…

Het is maar een rare les, en Ponda en Jelle hebben dit ook gelijk door…de man zullen we de volgende dag niet terugzien als leraar…

’s Avonds gaan we weer eten in de stad, waarna we (Gerda, Hilda, Karamo, El-Hads, Julienne en ik) naar de disko gaan. In het begin is het heel rustig daar….maar dan opeens wordt het druk met lokalen, er zijn bijna geen toeristen.

Het bier is niet duur (500 cfa (EUR 0,75)) maar de flesopeners zijn schaars.

Als ik een barjongen vraag om een flesopener pakt ie de fles terug, zodat iemand hem met zn tanden openmaakt…oef…Even later moeten er 6 flessen door iemand met zn tanden worden opengemaakt…

Het is een uur of 3 als ik in mn bed lig.

Vrijdag 29 december

Deze ochtend gaan we op safari, dus vroeg op.

Nou zijn we in Somone ook al geweest, maar dit park is toch behoorlijk wat groter, echt heel groot!

Het uitgestrekte Niókolókoba National Park (813 000 ha) is het belangrijkste van West-Afrika en er moeten nog (mijn inside guide uit 1999 heeft het over 150 tot 200) olifanten en leeuwen te zien zijn…het echte werk dus!

Het park is gelegen tussen het stroomgebied van een aantal rivieren en beschikt over een gevarieerd landschap. Men treft hier meer  1500 soorten planten aan, er leven meer dan 70 soorten zoogdieren en circa 300 vogelsoorten

Het is best een eind rijden vanuit Tambacounda en we gaan met 2 wagens, een open zonder dak en een open met dak.

Ik zit in de wagen met dak, en door de felle zon deze dag vind ik dat prima!

Op gegeven moment raakt Dick, die bij ons in de wagen zit zn bril kwijt, niet zomaar kwijt, maar zo kwijt dat alle getuigen er van overtuigd zijn dat ie met de wind mee, de auto uit, de wildernis in is gewaaid.

Dat is niet best, zeker niet voor Dick degene (nu) zonder bril.

We stoppen en gaan zoeken…iedereen gaat zoeken…ook dorpelingen zijn nieuwsgierig naar al die blanken die langs hun weg lopen te zoeken…al die rijke blanken (toebabs) zoeken bij hun langs de weg… ook zij gaan zoeken…en zo zoeken we met zn allen naar Dick zn bril….

Na een dik half uur besluiten we het op te geven en verder te gaan….de dorpelingen wordt verteld waar het om gaat en we hopen dat ze de bril vinden, zodat we hem op de terugreis kunnen meenemen, tegen een goede beloning…Dick kan fluiten naar dit safari-avontuur en we willen verder rijden.

Vlak voordat we gaan rijden vind Dick zn bril…niet uit de auto gewaaid, maar nog in de auto.

Iedereen blij, voor Dick, en de dorpelingen wordt nog gauw verteld dat ze niet hoeven te gaan zoeken…we rijden door en komen gauw bij het wildpark aan.

In het wildpark zien we een paar impala’s en vuur (!!!!) Hartstikke droog en vuur!!...einde wildpark dacht ik nog…maar we rijden door, alsof er niets aan de hand is.

 De gids die met ons mee is zit in de andere wagen en het ziet er vreemdgenoeg allemaal niet erg paniekerig uit!

Even verderop zien we een wrattenzwijn en gazelles. Op gegeven moment komen we bij een klein restaurant/resort waar we gaan eten. Er is ook een zwembad bij en ik neem samen met nog een paar anderen snel een duik, want de autorit heeft ons behoorlijk stoffig gemaakt.

Bij het resort zien we een mooi vlakte met wild: maribous, wrattenzijntjes en gazelles. Ook zien we vele krokodillen liggen aan de overkant van de rivier waar de resort zich bevindt. De verrekijker komt nu goed van pas, want het is allemaal best ver. Leeuwen en olifanten zijn in geen velden en wegen te bekennen.

Geen leeuwen of olifanten, maar wel wild in Niokolokoba

Hierna gaan we terug, en we wisselen van auto, zodat nu, in deze open auto we nog veel stoffiger worden.

De gids, die nu bij ons in de auto zit vertelt dat olifanten niet meer voorkomen in Niokolo Koba, voor leeuwen moet je diep het wildpark in en heb je zeker aan 1 dag niet genoeg….

Op de terugweg voorkomt de auto-met-dak achter ons  ternauwernood een ongelukt door nog heftig uit te kunnen wijken voor een plotseling overstekende fietser. De auto stopt en de chauffeur stapt uit om de fietser de huid vol te kunnen schelden!!

Twee uur voordat we weer in Tambacounda aan denken te komen wordt het al donker. Op zich niet verkeerd, alleen…onze auto heeft geen licht (!!!)….best gevaarlijk dus, want er loopt echt van alles langs en over de weg.

Gelukkig gaat de achterste auto, die wel licht heeft, voorop rijden, maar schuift op gegeven moment weer achter ons….blijbaar is het allemaal niet spannend genoeg!

Na het eten zit ik gezellig met Barbara en Sylvester nog in de bar van het hotel…maar nu begint het late disco-bezoek van de avond ervoor zn tol te eisen.

Op gegeven moment hou ik het voor gezien…en laat Barbara en Sylvester nog druk kletsend achter! Het was weer een mooie dag!

Zaterdag 30 december

Deze dag hebben we les van Jelle aangezien de vorige leraar het verbruid had.

We leren Balakulanja…een voor Sylvester en mij bekend ritme, aangezien we dat al eens bij Ponda hebben gehad.

Na het eten gaan we naar de markt. Sylvester en ik knijpen er stiekem nog even tussenuit om iets leuks voor Barbara te gaan kopen.

Hierna begeven we ons weer richting het hotel voor de tweede les van Jelle…de solo´s zijn heftig voor Jeffrey…

Na het eten beseffen we te meer dat het de laatste avond is voor Barbara en Sylvester.

Er is een mooi optreden van een dansgezelschap onder begeleiding van een goed percussiegezelschap waar onze eerste-en-afgedane leraar in zit…hij kan het echt goed!

Na afloop wordt er veel gedanst, waarna een groot deel van de groep nog lang nazit voor op de trap bij de receptie

Zondag 31 december

Oudejaarsdag…op deze dag zouden we gaan vertrekken naar Abene in de Casamance.

Door het Tabaskifeest (offerfeest van de moslims) is het zo moeilijk om busjes te regelen dat we de reis een dag uit moeten stellen. Sylvester en Barbara niet, zij gaan wel vertrekken, en terug naar Somone (hebben voor 2 weken geboekt) Het is niet leuk afscheid van hun te nemen, want ik trok veel met hun op.

De dag wordt verder rustig ingevuld. In Tambacounda is niet veel open en na het eten gaan we terug naar het hotel om (ik dan) kaarten te schrijven en een plons in het zwembad te nemen.

’s Avonds gaan we uit eten, en om oud en nieuw een beetje leuk te vieren gaan we naar de discotheek.

Helaas is de discotheek nog niet open als we er even over elfen aankomen, zodat we op het terrasje ernaast wat drinken.

Tien voor twaalf mogen we dan naar binnen, maar het is daar maar een dooie boel. De bar is ook nog niet open.

Middernacht is er ook niks te beleven, is de bar ook nog niet open. Omdat het toch middernacht is wensen we elkaar een gelukkig nieuwjaar. Hilda heeft al haar aandacht bij Karamo en ik voel me niet fijn. Jeffrey en ik besluiten terug te lopen naar het hotel.

Terug in het hotel zitten nog een aantal mensen en staat een fles whiskey (“Famous grouse”) van Ponda, speciaal voor de oud- en nieuw gelegenheid, dat is dan wel weer heel leuk.

Hier zitten we nog een poosje en gaan dan naar bed….

Maandag 1 januari

Nieuwjaarsdag, we gaan vroeg op, om half negen rijden we…naar Abene in de Casamance.

De weg is uitstekend, en dat is mooi want we moeten een behoorlijk eind rijden!

Tegen de avond komen we aan….in Abene is geen stroom, zodat we weten dat de komende week, als het donker is de olielampjes of kaarsen aangaan….en de fototoestellen lang genoeg mee moeten kunnen.

’s Avonds gaan we naar een optreden. In Abene is een festival aan de gang, waar 5 avonden lang optredens zijn, van afrikaanse, maar ook van buitenlandse bands.

Het festival is leuk….de kaartjes bij de ingang moeten gekocht worden uitde muur (er zijn een paar stenen uit de muur verwijderd, wat dan de kassa is)

In het publiek zitten ook heel veel lokale mensen, die voor de muziek komen. Tijdens het optreden gaan vaak spontaan mensen uit het publiek even naar voren om te dansen, maar dat is altijd heel kort, ze schieten meestal snel en lachend, weer terug naar hun stoel….het is een erg vermakelijk schouwspel!

Na het optreden gaan we nog naar een barretje vlak bij ons huis….zeer goede band, waar ook op een houten percussieinstrument gespeeld wordt dat een Krin heet.

Een jongen komt naar me toe en als ik een biertje bestel vraagt hij of hij er ook een mag…ik stem toe. Achteraf blijkt de jongen zoveel gedronken te hebben dat ik er al snel spijt van heb. Ik raak hem maar moeilijk kwijt.

Dinsdag 2 januari

Deze morgen krijgen we les van Ponda en werken we het ritme Balakulanja verder uit.

’s Middags ga ik met Jefrey even naar de zee, dat is ongeveer 15 minuten lopen van ons huis.

We zien Bonnie en Yanik voetballen met jongens op het strand….verder zien we geen bekenden.

’s Middags krijgen we weer les van Ponda, maar op een instrument dat iedereen (van onze groep, half gevorderden) wel aanspreekt: de Krin!

Les op een percussieinstrument dat de Krin heet

’s Avonds heeft de kookploeg een uitstekende maaltijd voor ons gemaakt waarna we opnieuw naar het festival gaan.

Het inleidende praatje wordt een erg lange preek…na ongeveer een uur is er een keer muziek….de zweedse band Casa revolution geeft een optreden dat niet veel afrikanen aanspreekt.

De combinatie van kora en djembe met hun liedjes en het “All along the watchtower” en “Rockin in a free world” spreken mij zeer aan…als een van de weinigen ga ik naar voren om een foto te maken….

Hierna moet er nog een erg beroemde koraspeler, genaamd Solo Sicoko komen. Aangezien het al laat is gaan de laatst overgeblevenen van onze groep (alleen Rolf en ik zijn er nog) ook maar slapen.

Vanaf mijn bed hoor ik in de verte nog de klanken van het festival, en besef dat Solo Sicoko nog steeds niet begonnen is.

Pas tegen kwart voor een mag ie beginnen….een latertje voor Abene!

Woensdag 3 januari

Deze morgen staan we om 9 uur op. We krijgen les van een leuke oude man uit de streek die ons het ritme Odje leert.

Na de pauze komt er zang bij, waardoor het heel leuk wordt.

’s Middags doen we het rustig aan….we wisselen wat geld (100 euro is 63.000 cfa) en Jeffrey en ik hebben leuke contacten met de keukenploeg…een rondje wordt erg gewaardeerd, waarna een leuk gesprek met Isatou (een meisje van 24 die met de keukenploeg mee is, om te helpen, maar ook als ware het vakantie) de middag heel leuk maakt.

’s Middags doen we de dansbegeleiding…afrikaans dansen is niets voor mij, maar dansbegeleiding is een leerzame ervaring…er wordt goedt gekeken naar hoe er gedanst wordt…en elke break is de aankondiging voor de dansers om een nieuwe move…het is ook heftig voor de djembebegeleiding aangezien het tempo aardig hoog is.

’s Avonds hoor ik dat onze eerste djembe-docent Karamo ’s middags te ver in zee is geweest en in een penibele situatie is geraakt. Hilda (die met hem mee was en overgehaald had de zee in te gaan) heeft het er maar moeilijk mee.

Deze avond is er (nog) geen kampvuur….hoewel het dorp geen elektriciteit kent en we aangewezen zijn op olielampjes en kaarsjes…

Donderdag 4 januari

Deze dag hebben we ’s morgens weer les van onze lokale docent (Morley)

’s Middags doen we het rustig aan en ’s avonds komt een koraspelerer optreden…bij het kampvuur dat er is. Het wordt gezellig zo!

Vrijdag 5 januari

Deze ochtend is onze laatste les.

Onze vriendelijke oude docent Morley komt niet opdagen, zonder kennisgeving. Ponda neemt hierdoor de les over.

’s Middags ga ik naar het strand en zie een grote groep gieren eten van dode vis die daar ligt.

Nog nooit heb ik zoveel gieren bij elkaar gezien en maak er een paar foto’s van. Een groepje senegalezen komt naar mij toe en wil ook op de foto.

Gieren op het strand bij Abene doen zich tegoed aan dode vis

Aan het einde van de middag vertrekken we naar een nabijgelegen dorpje om een maskerdans te zien.

Ik verwacht een grote optocht van verschillende maskers, maar dat is niet het geval.

Vele kindertje kijken de hele tijd een weg af…waar niets te zien is…

Op gegeven moment beginnen ze allemaal te krijsen en te wijzen….ik kijk ook de weg af en zie een wandelende hooiwerg aankomen, het blijkt een van de hoofdrolspelers van de middag te zijn….

Even later is er opnieuw hilariteit, een zwarte hooiberg, wat even later een aap blijkt te zijn komt de weg aflopen.

Voor deze zwarte aap (zo is me verteld) moeten we uitkijken.

De aap loopt met 2 stokken, alsof ie een fan is van nordic walking…maar deze aap mag mensen die te dichtbij komen slaan! Oppassen dus! Het is leuk, maar snel afgelopen (met een onderbreking omdat er op een bepaald tijdstip van de dag een moslimgebedstijd is) De maskerdans is vlak bij een moskeetje.

De twee ‘artiesten’ tijdens de maskerdans

’s Avonds krijgen we een kampvuur met een optreden van een van de beste bougerabouspelers van de wereld: Bacary. De man is erg goed bezig en weet zijn spel precies aan te passen aan de dansen van de dansers.

Op gegeven moment probeert ie ook met zn voeten te spelen, en weet zo een beetje een show element in te brengen.

Rolf, die van te voren gevraagd had of ie mocht opnemen, neemt alles op.

Aan het einde van het optreden spreekt hij met Bacary af de volgende dag bij hem langs te gaan om opnames te maken voor een cd.

Zaterdag 6 januari

We gaan naar vogeleiland, het moet een eiland zijn met veel vogels, maar als ik Hans mag geloven moet ook de boottocht ernaar toe vrij spectaculair zijn omdat we door mooie mangrovegebieden varen.

Als we op het punt staan te vertrekken roept de keukenploeg en blijkt Isatoe ook mee te gaan. In een dorpje vlak bij vogeleiland, zo had ze me eerder verteld, wonen haar opa en oma (de ouders van haar vader). Haar vader is er opgegroeid, maar zelf was ze er nog nooit geweest.

Leuk dat ze mee gaat!

De bus brengt ons naar een gebied met wat bootjes die verlaten en bij een rivier op het droge liggen.

Korte tijd later varen we in een mooie boot door mooie mangrove. Het is inderdaad een erg mooi gebied. Veel vogels zien we (nog) niet.

Na een paar uurtjes varen roept iemand “Kijk een lepelaar!”en scheert er een grote vogel boven de boot.

Nog even later varen we voor een eiland, met in de bomen vele tientallen pelikanen, lepelaars en ibussen.

Het is een prachtig gezicht

We maken een stop bij een dorpje, het dorpje waar Isatoe het over had.

Ze ziet niet haar opa en oma, maar wel een broer van haar vader….ik maak een foto van hun samen.

Het dorp straalt veel verlatenheid uit. Iedereen lijkt zich er te vervelen. In een barretje drinken we een glaasje whiskey voor 500 cfa (0,75 euro)…midden op de klaarlichte dag.

Buiten wordt voor anderen een paar kokosnoten opengehakt.

Even later varen we weer verder en stoppen weer een eindje verderop. Op deze plek zien we een gigantisch grote wietplantage…ach ja, waarom ook niet!

Mooi groen Afrika, wietplantage vlakbij vogeleiland…

’s Avond hebben we weer een kampvuur…met een vuurdanser die een kort optreden geeft.

Zondag 7 januari

Deze dag gaan we vroeg op, want we (Rolf, Bonnie, Yanik, Linda, Gerda, Sylva, Hilda en ik) vertrekken naar Somone. Om enigszins uitgerust het vliegtuig in Dakar in te stappen hebben we dan nog een dagje in Somone.

De rest blijft nog een week.

Deze keer moeten we door Gambia en de Gambia-rivier oversteken

Bij de boot is het redelijk druk, er staat een rij auto’s en we kunnen ook gaan wachten.

Jelle zien we hier terug, hij heeft nog een nieuwe vakantieganger opgepikt, Peter genaamd….hij gaat alleen voor de laatste week.

Als we de op boot mogen blijkt het drukker en drukker te worden.

Op gegeven moment is elke vierkante meter van de boot bezet met mens of auto.

Tijdens de overtocht komt ook met enige regelmaat een bedelaar langs

De tocht verder verloopt voorspoedig en in Somone kunnen we overnachten in een hotel vlakbij onze oude vetrouwde Pelican.

Het hotel is primitiever, de kamers zijn kleiner en we hebben een kapotte douche.

Deze avond hebben we onze luxe laatste-avond-maaltijd.

En het is lux, echt een restaurant, maar duur? Nee, ivgl met Nederland is het nog steeds erg goedkoop.

Na het eten lopen we nog wat over het strand en maakt Doudou zowaar nog een klein kampvuurtje aan.

Ik ga terug en zit nog even bij het luxe restaurant wat te drinken

Maandag 8 januari

Vandaag nog even Mbour mee maken, aangezien we gehoord hebben dat de martkt erg mooi moet zijn.

Vandaag is het voornamelijk wachten op elkaar.

Wachten op taxis om naar Mbour te gaan, wie gaat er nou mee, en die moet nog even dit en hij moet nog even dat….

Mbour, de markt vind ik niet leuk…opdringerige begeleiders die je haast dwingen om wat te kopen…ik begrijp het wel, maar wordt er niet blij van.

Uiteindelijk….op het strand zien we een grote menigte mensen bij vissersboten die op het punt staan om uit te varen.

Het is een geweldig gezicht en maakt mijn gevoel over dit uitstapje weer helemaal goed.

Vissersboten varen uit aan het strand bij Mbour, een geweldig gezicht!

’s Avonds eten we primitief, maar is het ook weer wachten op elkaar geblazen. Mij plan om nog wat stof te kopen voor het thuisfront gaat niet meer door. Ik schijn als een van de laatsen van de groep nog van een douche in de tuin te hebben kunnen genieten. Voor de rest is er geen water meer.

We eten in een restaurantje ergens in Somone. Het is erg goedkoop en primitief…echt zoals een afrikaan zou eten, dus wel heel bijzonder.

Ik krijg een steelpannetje met wat soep er in…als ik om me heen kijk merk ik pas dat het pannetje met de soep mijn bord is. Het smaakt me allemaal prima.

Het laatste avondmaal, primitief en op zn afrikaans

Hierna ga ik nog even langs het internetcafe en koop in een winkeltje nog wat cola.

Tegen half 12 vertrekken we naar het vliegveld. Hier is al een erg lange rij voor de vlucht naar Casablanca.

Lilian, een meisje die ik ken van de salsales kom ik hier ook tegen. Zij was in Senegal in dezelfde periode met haar man…ze heeft dezelfde vlucht terug naar Amsterdam.

Het wachten duurt lang. We checken als groep in om de kilo’s bagage maar wat over de groep te verdelen.

Met een grote vertraging vertrekken we naar Casablanca.

Door de korte overstaptijd daar verwacht ik dat we de vlucht gaan missen, maar nee…

Op het moment dat we in Casablanca aankomen staat het vliegtuig waarmee we door zullen vliegen al klaar (met pasagiers) om te vertrekken. Als we het vliegtuig uitstappen worden we gelijk de bus in gedirigeerd en naar dit klaarstaande vliegtuig gereden. We vliegen gelijk door!

Op Schiphol is voor het grootste deel van de groep de bagage niet meegekomen. We hadden ook haast niet anders verwacht, gezien de korte overstap.

Ik vind het allemaal best…vele uren, of nog een dag extra wachten….of de bagage wat later thuis….ik weet het wel.

Wel nog even formulieren voor de vertraagde bagage invullen.

Anita is speciaal naar Schiphol gekomen om Hilda op te halen.

Dan drinken we (Gerda, zoon van Gerda, Hilda en Anita en ik) nog wat op een terrasje van schiphol, waarna ik met Hilda en Anita meerij en om half vier ongeveer thuis ben.

Het was weer een mooie boeiende reis.

Nederland beleeft op dit moment zijn warmste 9 januari van de eeuw! Zo’n 10 graden!